Araştırma: Kadınlar Günü Farkındalık mı, Yoksa Sembol mü? - AREDA

Areda Survey’in, 27 Şubat-05 Mart 2025 tarihleri arasında gerçekleştirdiği araştırmaya göre, Türk halkının yüzde 41,4’ü Kadınlar Günü’nü kadın haklarına dikkat çekmek için bir fırsat olarak görse de yüzde 18,9’u bunun yalnızca sembolik bir gün olduğunu düşünüyor. Kadınların en büyük toplumsal engelinin yüzde 44,4 ile toplumsal baskılar olduğu ortaya çıkarken, yüzde 54,6’sı kadınların sokakta güvenlik konusunda ayrımcılığa uğradığını belirtiyor. İş hayatında kadınları en çok zorlayan konu ise yüzde 48,1 ile çocuk bakımı ve iş dengesi. Ayrıca, beyaz yakalı kadınların çalışmak yerine ev hanımı olma isteğinin arttığına dair görüşler de dikkat çekiyor.

Kadınlar Günü’nün Anlamı Değişiyor mu?

Araştırmaya göre, Türk halkı Kadınlar Günü’ne farklı anlamlar yüklüyor. Katılımcıların yüzde 41,4’ü bugünü kadın haklarına dikkat çekmek için bir fırsat olarak görürken, yüzde 27,9’u özel bir gün olarak kutlanması gerektiğini düşünüyor. Buna karşın, yüzde 18,9’luk bir kesim Kadınlar Günü’nün sembolik bir gün olduğunu ve etkisinin sınırlı kaldığını belirtiyor. Yüzde 11,7’lik bir grup ise bugünün kendileri için hiçbir anlam ifade etmediğini dile getiriyor.

Kadınların Karşılaştığı En Büyük Engeller

Kadınların toplumsal hayatta karşılaştıkları en büyük engel olarak yüzde 44,4 oranıyla toplumsal baskılar öne çıkıyor. Kadınların ekonomik bağımsızlık konusunda yaşadığı zorluklar ise yüzde 27,8 ile ikinci sırada yer alıyor. Eğitim eksikliği, kadınların önündeki diğer önemli engellerden biri olarak yüzde 14,8 oranında belirtilirken, hukuki yetersizlikler ise yüzde 13,0 oranında bir sorun olarak görülüyor. Kadınların en çok hangi alanda ayrımcılığa maruz kaldığı sorulduğunda ise en yüksek oran yüzde 54,6 ile sokakta güvenlik konusunda ayrımcılığa uğradıkları yönünde. İş hayatında kadınların ayrımcılık yaşadığını belirtenlerin oranı yüzde 22,2 olurken, ev içi rollerin kadınlar için eşitsizlik yarattığını düşünenlerin oranı yüzde 19,4 olarak ölçülüyor. Siyasette kadın temsiliyetinin düşük olmasının bir ayrımcılık unsuru olduğunu belirtenlerin oranı ise yalnızca yüzde 3,7.

Kadınların İş Hayatındaki En Büyük Sorunları

Kadınların iş hayatında karşılaştıkları en büyük sorunların başında yüzde 48,1 ile çocuk bakımı ve iş dengesi konusunda yeterli desteğin olmaması geliyor. İş yerinde cinsiyetçi tutumlarla karşılaştığını belirten kadınların oranı yüzde 23,6 iken, eşit işe eşit ücretin sağlanmaması ise yüzde 17,9 oranında bir sorun olarak öne çıkıyor. Kadınların lider pozisyonlarda yeterince yer alamadığını düşünenlerin oranı ise yüzde 10,4 olarak ölçülüyor.

Kadın yöneticilere yönelik algılar da araştırmada dikkat çeken konular arasında yer alıyor. Katılımcıların yüzde 37,1’i kadın yöneticilere getirilen eleştirilerin çoğunun önyargılı olduğunu belirtirken, yüzde 18,1’lik bir kesim kadın yöneticilerin daha temkinli kararlar aldığını düşünüyor. Kadın yöneticilerin daha duygusal kararlar verdiğini düşünenlerin oranı yüzde 17,1, otoritelerinin erkek yöneticilere kıyasla daha az kabul gördüğünü belirtenlerin oranı da aynı seviyede. Kadın yöneticilerin iş ve özel hayat dengesini kurmakta zorlandığını belirtenlerin oranı ise yüzde 10,5 ile diğer değerlendirmelere kıyasla daha düşük seviyede kalıyor.

Kariyer mi, Çocuk mu?

Araştırmada katılımcılara “Kadın, çocuk büyütmek için kariyerinden vazgeçmeli mi?” sorusu yöneltildiğinde, yüzde 76,2’lik büyük bir kesim bu görüşe katılmadığını belirtiyor ve kadınların kariyerleri ile çocuk bakımını birlikte yürütebileceğini düşünüyor. Buna karşılık, yüzde 23,8’lik bir grup kadının çocuk büyütmek için kariyerinden vazgeçmesi gerektiği görüşünde.

Kadınlar Medyada Nasıl Temsil Ediliyor?

Kadınların televizyon ve reklamlardaki temsili de araştırmanın dikkat çeken sonuçlarından biri oldu. Katılımcıların yüzde 50,5’i kadınların medyada genellikle dış görünüş odaklı gösterildiğini düşünüyor. Yüzde 22,3’lük bir kesim kadınların daha çok anne ve eş kimliğiyle ön planda tutulduğunu belirtirken, yüzde 14,6’lık bir grup kadınların güçlü ve bağımsız bireyler olarak temsil edildiğini düşünüyor. Duygusal ve zayıf karakterler olarak gösterildiğini düşünenlerin oranı yüzde 6,8 iken, yüzde 5,8’lik bir kesim kadınların medyada farklı ve dengeli rollerde temsil edildiğini belirtiyor.

Beyaz Yakalı Kadınlar Çalışmak Yerine Ev Hanımı Olmayı mı Tercih Ediyor?

Son yıllarda beyaz yakalı kadınların iş hayatından çekilerek ev hanımı olmayı tercih ettiğine dair algılar da araştırmada yer aldı. Katılımcıların yüzde 27,5’i bu eğilimin en büyük sebebinin iş hayatındaki stres ve tükenmişlik sendromu olduğunu düşünüyor. Yüzde 23,5’lik bir kesim çocuk bakımı ve aileye daha fazla vakit ayırma isteğinin bu durumu tetiklediğini ifade ederken, yüzde 21,6’lık bir grup ise böyle bir eğilim olduğunu düşünmediğini belirtiyor. Ev-iş dengesini kurmakta zorlanan kadınların oranı yüzde 15,7 olurken, ekonomik olarak eş veya aile desteğinin yeterli olmasının etkili olduğunu düşünenler ve toplumun kadınlardan beklentisinin değiştiğini ifade edenler ise yüzde 5,9’luk bir orana sahip.

Araştırmanın Metodolojisi

Türkiye genelinde 784 kişinin katıldığı ve 27 Şubat- 05 Mart 2025 tarihleri arasında yapılan araştırma, kantitatif araştırma yöntemlerinden CAWI tekniği ile “Areda Survey’in Profil Bazlı Dijital Paneli” kullanılarak gerçekleştirildi.